शालेय समित्या शासन निर्णय १६ एप्रिल २०२५
१) शाळा व्यवस्थापन समिती
शालेय समित्या शासन निर्णय १६ एप्रिल २०२५
शाळा व्यवस्थापन समिती रचना २०२५ - २६
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
२) सखी सावित्री समिती
सखी सावित्री समिती शासन निर्णय १० मार्च २०२२
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
शाळा स्सतरावर सखी सावित्री समितीची रचना व कार्य
सखी सावित्री समिती २०२५-२६
नियम – शालेय शिक्षण व क्रीडा विभाग दि. 10/03/2022 नुसार
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
अहवाल लेखन करताना खालील गोष्टींचा समावेश असावा
१) शीर्षक -
"सखी सावित्री समितीअहवाल"
2) समितीची माहिती -
समिती सदस्यांची नावे आणि संपर्क माहिती
समितीची स्थापना आणि कार्यकाल
३) केलेले कार्य -
प्रत्येक कामाचा तपशील ( उदा., तारीख, वेळ, स्थळ, उपस्थित सदस्य, केलेले काम )
कामांचे निष्कर्ष ( उदा., लोकांना माहिती मिळाली,कारय बदल झाला )
४) अडचणी आणि उपाय -
अडचणीवर मात करण्यासाठी केलेले उपाय.
५) भविष्यातील नियोजन -
समितीच्या कार्याचा समाजावर होणारा अपेक्षित परिणाम.
६) निष्कर्ष -
समितीच्या कार्याचे महत्व
७) जोडपत्र -
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
३) महिला तक्रार निवारण समिती / अंतर्गत तक्रार समिती
महिला व बाल विकास विभाग शासन निर्णय क्रमांकमक्रचौ २००६/ प्र.क्र. १५/ मकक, दिनांक १९ सप्टेंबर २००६ व महिला व बाल विकास विभाग शासन निर्णय क्रमांक मक्रचौ २०१३/ प्र.क्र. ६३/ मकक, दिनांक १९ जून २०१४ व महिला व बाल विकास विभाग शासन निर्णय क्रमांक मक्रचौ २०१४/ प्र.क्र. ६३/ मकक, दिनांक ११ सप्टेंबर २०१४ अन्वये सदर समितीची रचना व कार्य राहतील. तसेच कामाच्या ठिकाणी महिलांच्या लैंगिक छळापासून संरक्षण ( प्रतिबंध, मनाई व निवारण ) अधिनियम २०१३ च्याअंमलबजावणीसाठी महिला तक्रार निवारण समिती स्थापन करणे अनिवार्य करण्यात आले आहे.
सविस्तर माहिती
१) अधिनियम -
कामाच्या ठिकाणी महिलांचे लैंगिक छळापासून संरक्षण ( प्रतिबंध, मनाई व निवारण ) अधिनियम २०१३ महिलांना कामाच्या ठिकाणी लैंगिक छळापासून संरक्षण देतो.
२) शासन निर्णय -
११ नोव्हेंबर २०१४ च्या शासन निर्णयानुसार प्रत्येक शासकीय, निमशासकीय कार्यालये, तसेच खाजगी आस्थापनेमध्ये महिला तक्रार निवारण समिती स्थापन करणे बंधनकारक आहे.
३) उददेश -
या समितीचा मुख्य उद्देश म्हणजे, कामाच्या ठिकाणी महिलांवर होणाऱ्या लैंगिक छळाच्या घटनांना प्रतिबंध करणे, तक्रारींचे निवारण करणे आणि महिला कर्मचाऱ्यांना सुरक्षित आणि सन्मानजनक वातावरण देणे आहे.
४) रचना -
समितीमध्ये अध्यक्षा (जी महिला असणे आवश्यक आहे) आणि इतर सदस्यांचा समावेश असतो. यात बाह्य सदस्य देखील असू शकतात, जेणेकरून समिती निष्पक्ष आणि पारदर्शकपणे काम करू शकेल.
५) जबाबदाऱ्या -
समितीकडे लैंगिक छळाच्या तक्रारींची नोंद घेणे, त्यांची चौकशी करणे आणि योग्य ती कार्यवाही करणे तसेच पीडित महिलेला आवश्यक ती मदत करणे इत्यादी जबाबदाऱ्या सोपवल्या जातात.
६) महत्व -
या समितीमुळे महिलांना त्यांच्या तक्रारी मांडण्यासाठी एक सुरक्षित आणि प्रभावी व्यासपीठ उपलब्ध होते, ज्यामुळे त्यांना कामाच्या ठिकाणी लैंगिक छळाला सामोरे जावे लागणार नाही.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
महिला तक्रार निवारण समिती रचना २०२५ - २६
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
४) विद्यार्थी सुरक्षा व भौतिक सुविधा विकसन समिती -
विद्यार्थी सुरक्षा व भौतिक सुविधा विकसन समिती रचना २०२५ - २६
शाळेतील विद्यार्थ्यांच्या सुरक्षिततेसाठी आणि भौतिक सुविधांच्या विकासासाठी स्थापन केलेली समिती. या समितीचे मुख्य उद्धीष्टे शाळेतील विद्यार्थ्यांसाठी सुरक्षित आणि चांगले वातावरण निर्माण करणे आहे.
समितीची भूमिका -
१) सुरक्षिततेचे नियोजन -
शाळेतील विद्यार्थ्यांच्या सुरक्षिततेसाठी योजना तयार करणे आणि त्यांची अंमलबजावणी करणे.
२) भौतिक सुविधांचा विकास -
शाळेतील भौतिक सुविधा, जसे की इमारत, क्रीडांगण, स्वच्छतागृहे इत्यादींची तपासणी करणे आणि आवश्यक सुधारणा करणे.
३) सुरक्षा ऑडीट -
शाळेतील सुरक्षा व्यवस्था आणि सुविधांचे नियमितपणे ऑडीट करणे आणि आवश्यक बदल करणे.
४) प्रशिक्षण -
विद्यार्थ्यांसाठी आणि कर्मचाऱ्यांसाठी सुरक्षा प्रशिक्षण आयोजित करणे.
५) आपत्कालीन व्यवस्थापन -
तयार करणे आणि त्यावर अंमल करणे.
६) पालकांशी संवाद -
विद्यार्थ्यांच्या सुरक्षिततेबाबत पालकांशी नियमित संवाद साधने.
७) शिकायत निवारण -
विद्यार्थ्यांच्या सुरक्षिततेशी संबंधित तक्रारींचे निवारण करणे.
८) नियम व मार्गदर्शक तत्वांचे पालन -
शाळेतील सुरक्षा आणि सुविधांशी संबंधित नियम आणि मार्गदर्शक तत्त्वांचे पालन करणे.
समितीमध्ये कोण असते -
शाळा व्यवस्थापन समितीचे सदस्य.
शिक्षक.
पालक.
शाळेतील कर्मचारी.
स्थानिक प्राधिकरणाचे प्रतिनिधी.
विद्यार्थी प्रतिनिधी (आवश्यक असल्यास)
उदाहरणे -
शाळेच्या इमारतीची तपासणी करणे की ती सुरक्षित आहे की नाही.
शाळेच्या आवारात सीसीटीव्ही कॅमेऱ्यांची व्यवस्था करणे.
विद्यार्थ्यांना प्रथमोपचार प्रशिक्षण देणे.
शाळेत अग्निशमन दलाचे प्रात्यक्षिक आयोजित करणे.
शाळेच्या परिसरात सुरक्षा रक्षक नेमणे.
शाळेच्या आवारात सीसीटीव्ही कॅमेऱ्यांची व्यवस्था करणे.
विद्यार्थ्यांना प्रथमोपचार प्रशिक्षण देणे.
शाळेत अग्निशमन दलाचे प्रात्यक्षिक आयोजित करणे.
शाळेच्या परिसरात सुरक्षा रक्षक नेमणे.
समितीचे मुख्य विषय -
सुरक्षित शाररीक वातावरण -
शाळेच्या इमारतीची आणि परिसराची तपासणी करून सुरक्षितता सुनिश्चित करणे.
खेळण्याच्या मैदानाची आणि क्रीडांगणांची तपासणी करून सुरक्षितता सुनिश्चित करणे.
आपत्कालीन परिस्थितीत (उदा. आग, भूकंप) काय करावे यासाठी योजना तयार करणे आणि त्याचे प्रशिक्षण देणे.
शाळेत येण्या-जाण्याच्या मार्गांवर सुरक्षा व्यवस्था करणे.
शाररीक इजा आणि अपघात प्रतिबंध -
विद्यार्थ्यांना शारीरिक इजा किंवा अपघात झाल्यास काय करावे यासाठी योजना तयार करणे आणि त्याचे प्रशिक्षण देणे.
प्रथमोपचार सुविधा उपलब्ध करणे आणि कर्मचाऱ्यांना प्रथमोपचार प्रशिक्षण देणे.
शाळेतील अपघात किंवा इजा झाल्यास त्याची नोंद ठेवणे आणि त्यावर कार्यवाही करणे.
लैंगिक अत्याचार प्रतिबंध -
लैंगिक अत्याचाराच्या घटना टाळण्यासाठी उपाययोजना करणे.
लैंगिक अत्याचाराच्या घटनांची नोंद ठेवणे आणि त्यावर कार्यवाही करणे.
लैंगिक अत्याचाराच्या घटनांविषयी जागरूकता निर्माण करणे.
मानसिक आणि सामाजिक सुरक्षा :
विद्यार्थ्यांमध्ये मानसिक आणि सामाजिक सुरक्षिततेची भावना निर्माण करणे.मानसिक आरोग्याच्या समस्यांसाठी मार्गदर्शन आणि मदत उपलब्ध करणे.शाळेत सकारात्मक आणि सुरक्षित वातावरण निर्माण करणे.
शालेय सुविधांचा विकास -
पिण्याच्या पाण्याची सोय, स्वच्छतागृहे, इत्यादी सुविधांची तपासणी करणे आणि त्यांची गुणवत्ता सुधारणे.
शाळेतील प्रकाश व्यवस्था, पंखे, इत्यादींची तपासणी करणे आणि त्यांची गुणवत्ता सुधारणे.
शाळेतील आपत्कालीन सुविधा, जसे की अग्निशमन यंत्रणा, प्रथमोपचार पेटी, इत्यादींची तपासणी करणे आणि त्यांची गुणवत्ता सुधारणे.
या समितीमध्ये शिक्षक, पालक, विद्यार्थी आणि शाळेचे इतर कर्मचारी यांचा समावेशअसतो. समिती शाळेतील विद्यार्थ्यांच्या सुरक्षिततेसाठी आणि शारीरिक विकासासाठीसतत प्रयत्नशील असते.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
No comments:
Post a Comment